Kurs jw // Lekcja 6 (Czasowniki)

[rafal005]

Przygotowałem dalszą część kursu języka włoskiego, który od dawna nie był aktualizowany. Jeżeli spotka się on z Waszym zainteresowaniem, to będę go kontynuował. Mam już gotowe nastepne lekcje.

Lekcja 6 (Czasowniki cz. I)

UWAGA! Nie zniechęcajcie się tym, jak zobaczycie ile jest różnych odmian czasowników. To jest dużo jak na jedną lekcję, uczcie się tego stopniowo, a nie wszystkiego na raz, bo się bardzo szybko zniechęcicie.

Czasowniki w języki włoskim nie należą niestety do najprzyjemniejszej części nauki, ponieważ, podobnie jak w polskim, zmieniają formę w zależności od tego w jakiej osobie zostały użyte. Osoby w języku włoskim:
- liczba pojedyncza:
io - ja
tu - ty
lui/lei/Lei - on/ona/Pan, Pani
- liczba mnoga:
noi - my
voi - wy
loro/essi/esse/Loro - oni,one/oni/one/Panie, Panowie, Państwo

W dalszej części w 3 os. zarówno w l.poj. jak i l.mn. będę używał odpowiednio tylko lei lub lui oraz loro.

Czasowniki możemy zatem podzielić na 3 następujące grupy (tzw. koniugacje) używając końcowych trzech liter czasownika:
- ARE
- ERE
- IRE

I. Czasowniki kończące się na - ARE (rdzeń + ARE)

io rdzeń + o
tu rdzeń + i
lui/lei rdzeń + a

noi rdzeń + iamo
voi rdzeń + ate
loro rdzeń + ano

np. cantare - śpiewać

io canto
tu canti
lui/lei canta

noi cantiamo
voi cantate
loro cantano

parlare - rozmawiać

io parlo
tu parli
lui/lei parla

noi parliamo
voi parlate
loro parlano

Inne przykłady: imparare (uczyć się), comprare (kupować), chiamare (wołać), fumare (palić), entrare (wchodzić), visitare (zwiedzać), passare (przechodzić, przemijać), guardare (patrzeć, oglądać), cercare (szukać), domandare (pytać), ascoltare (słuchać), abitare (mieszkać), iniziare (zaczynać), ritornare (wracać), amare (kochać), arrivare (przyjeżdżać), lavorare (pracować), giocare (grać).

Przykładowe zdania:
Io cerco questa via. - Szukam tej ulicy.
Lui guarda una partita. - On ogląda mecz.
Oggi loro ritornano a casa. - Dzisiaj oni wracają do domu.
Tutto l'anno passiamo a Torino. - Cały rok spędzamy w Turynie.
Stasera guardo il film con il mio amico. - Dziś wieczorem oglądam film z moim przyjacielem.
Mia madre lavora in una scuola. - Moja matka pracuje w szkole.
Anch'io gioco a carte molto bene. - Również gram w karty bardzo dobrze.


II. Czasowniki kończące się na -ERE (rdzeń + ERE)

io rdzeń + o
tu rdzeń + i
lui/lei rdzeń + e

noi rdzeń + iamo
voi rdzeń + ete
loro rdzeń + ono

np. vedere - widzieć
io vedo
tu vedi
lui/lei vede

noi vediamo
voi vedete
loro vedono

leggere - czytać
io leggo
tu leggi
lui/lei legge

noi leggiamo
voi leggete
loro leggono

Inne przykłady: scrivere (pisać), rispondere (odpowiadać), ripetere (powtarzać), conoscere (znać), rimanere (zostać), insistere (nalegać), chiedere (prosić), vivere (żyć), difendere (bronić).

Przykładowe zdania:
Andrea legge una lettera romantica. - Andrea czyta romantyczny list.
Paolo scrive una lettera. - Paolo pisze list.
Adesso lei risponde alle domande. - Teraz ona odpowiada na pytania.
Ora non leggo niente. - Teraz nie czytam nic.


III. Czasowniki kończące się na -IRE (rdzeń + IRE)

Tę grupę czasowników dzielimy na dwie podgrupy:

1) podgrupa IRE

io rdzeń + o
tu rdzeń + i
lui/lei rdzeń + e

noi rdzeń + iamo
voi rdzeń + ite
loro rdzeń + ono

np. sentire - słyszeć, czuć
io sento
tu senti
lui/lei sente

noi sentiamo
voi sentite
loro sentono

Inne przykłady: ofrire (ofiarować), aprire (otwierać), partire (jechać), servire (służyć).

2) podgrupa IRE

io rdzeń + isc + o
tu rdzeń + isc + i
lui/lei rdzeń + isc + e

noi rdzeń + iamo
voi rdzeń + ite
loro rdzeń + isc + ono

np. finire - kończyć
io finisco
tu finisci
lui/lei finisce

noi finiamo
voi finite
loro finiscono

Inne przykłady: pulire (czyścić), punire (karać), preferire (woleć), capire (rozumieć), costruire (budować).

Przykładowe zdania:
Adesso i giorni finiscono presto. - Dzisiaj dni kończą się szybko.
Noi capiamo tutto. - Rozumiemy wszystko.
Sentiamo la musica. - Słyszymy muzykę.
Il treno per Roma parte alle due. - Pociag do Rzymu odjeżdża o drugiej.
Vado a casa per pulire la mia camera. - Idę do domu, aby posprzątać swój pokój.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Większość czasowników w języku włoskim jest zakończona na jedną z powyższych końcówek, tylko niektóre kończą się inaczej, np. na -rre, czego przykładem jest tradurre - tłumaczyć.
Biorąc pod uwagę sposób w jaki się odmieniają, czasowniki włoskie możemy podzielić na regularne i nieregularne.

Ważne czasowniki nieregularne (odmiany należy nauczyć się na pamięć!):

ESSERE - być
io sono (ja jestem)
tu sei (ty jesteś)
lui/lei è (on/ona jest)

noi siamo (my jesteśmy)
voi siete (wy jesteście)
loro sono (oni są)

AVERE - mieć
io ho (ja mam)
tu hai (ty masz)
lui/lei ha (on/ona ma)

noi abbiamo (my mamy)
voi avete (wy macie)
loro hanno (oni mają)

ANDARE - iść, jechać, chodzić
io vado
tu vai
lei/lui va

noi andiamo
voi andate
loro vanno

STARE - być, przebywać, czuć się
io sto
tu stai
lui/lei sta

noi stiamo
voi state
loro sono

[Mundek]

Dzięki Ci za kurs! Już myślałem, że nikt nie będzie go kontynuował. Dzięki Tobie znowu zacznę uczyć się włoskiego i mam nadzieję, że teraz mi się to naprawde uda.
Czekam z niecierpliwością na następne części!

p.s. a jakies "brzydkie słowa " tez bedą??

[herr_braun]

Ja też będe korzystał z kursu (piszę to tak żebyś wiedział że nie robisz tego dla siebie :-D ). Najpierw będę musiał opanować poprzednie a potem dołączedo regularnych lekcji. Wielkie dzięki za chęci
Cieszę się że ktośsię za to wział!
Aha, i tak na przyszłość, pisz jakieś zadania do lekcji.

[rafal005]

p.s. a jakies "brzydkie słowa " tez bedą??

No wiesz, nie ode mnie to zależy Nawet jakbym chciał zamieścić jakieś niecenzuralne słowa, to pojawiają się pewne problemy natury etycznej, mianowicie musiałbym zamieścić ich tłumaczenie po polsku, a mogłoby się to spotkać ze sprzeciwem moderatorów lub innych użytkowników, jak również pewnie prowadziłoby do obniżenia poziomu forum, bo kto to widział przekleństwa na szanującym się forum. A tak w ogóle to po co Ci przekleństwa? Nie lubisz jakiegoś Włocha?

Aha, i tak na przyszłość, pisz jakieś zadania do lekcji.

Będę pisał w następnych. W tej lekcji nie było sensu pisać zadania. Każdy, na własną rękę, musi nauczyć się odmiany tych czasowników, poprzez odmienianie ich na głos, czy pisanie na kartce. Pod każdą koniugacją podałem po kilka, kilkanaście czasowników po włosku i po polsku, do nauczenia się na pamięć.

[Michael900]

Dobry pomysł z tymi lekcjami włoskiego. Tak dalej!!

[Sztuko]

Eh to moja pierwsza lekcja muszę sie brac za nauke! ,dosyc trudny język

[piterweg]

O jak miło . Z pewnością skożystam z tego. Tylko teraz musze sobie przypomnieć poprzednie lekcje :lol: . Widać, że troche tego jest do wykucia na blaszke ale rade dam(tak myśle). Dzięki.

[Mundek]

A tak w ogóle to po co Ci przekleństwa? Nie lubisz jakiegoś Włocha?

Nie, żartowałem z tymi przekleństwami.
W nastepnej lekcji mógłbyś zrobić coś łatwiejszego, np. jak się witać po włosku, jak zapytać o samopoczucie czy dowiedzieć się o godzinę. A potem byś wrócił do czaswoników lub innej części mowy

[GreG_S]

Hej Raf! Specjalnie się tu zarejestrowałem żeby pochwalić Twoje dzieło. Naprawdę fajny kurs, łatwo się można nauczyć podstaw. Widać, że znasz się na rzeczy. Kontynuuj go - na pewno będę się uczył na bieżąco. Teraz już będę wiedział jak poprawnie gramatycznie krzyczeć na meczach

[wiercin]

Bardzo fajnie ze odswiezyles ten temat nie widzialem go wczesniej zaczynam sie uczyc i czekam na kolejne lekcje choc wczesniej musze nauczyc sie wczesniejszych. Rozwalilem sobie noge wiec bede mial 2 tygodnie a przynajmniej tydzien na nauke. Gratulacje i pozdro dla fanow juve.

[rafal005]

Dzięki za wszelkie słowa uznania Następna lekcja będzie troszkę "luźniejsza" od tej: jak się witać i jak dowiedzieć się o godzinę (i zrozumieć odpowiedzieć :-D ) plus kilka innych pożytecznych rzeczy, czyli mniej więcej to, o co prosił Mundek. Dopiero później będzie druga część o czasownikach. Jak macie jakieś pytania, wątpliwości albo prośby to piszcie.

[zlatan_sc]

Ciao, que ora perfavore?:D tyle umiem po 2 miesiecznym pobycie we Wloszech. Moze troche wiecej, ale gramatyke mam na poziomie zerowym, bo glownie dyskutowalem, nie pisalem 8) Wiec troche sie podszkole na Twoich lekcjach. No i brawa dla Ciebie, ze znalazles czas, zeby podszkolic nas, gwardie Juventinich pozdrawiam

[Mundek]

Mi niestety nauka opornie idzie , no ale cierpliwości mi jeszcze nie brakuje!!
hm.. moja starsza siostra także zaczęła sie uczyc, w zasadzie przypominać bo kiedys to znała włoski perfekt , no ale starosc nie radosc i z wiekim zapomina sie jesli brakuje obycia z jezykiem!
8)
mógłbys faktycznie zaczac od bardziej luznych lekcji!!;/

Dzieki !! nasz prof. od włoskiego:D:D

[Martin]

Ja sobie wykupilem kursik w ESKK. I powiem wam, ze dopiero teraz mam jakies ambicjonalne podejscie. Probowalem uczyc sie z paru ksiazek ale jakos po dwoch trzech lekcjach opuszczala mnie ochota.

Teraz jestem juz na drugiej lekcji. Codziennie dowiaduje sie czegos nowego. Co jakis czas powrzucam tutaj jakies informacje Moze zdania do tlumaczenia

PS. Proponuje nauczyc sie najpierw pierwszej odmiany (I koniugacji) i tak długo wałkowac az sie tego nie utrwali. Kiedys tez probowalem sie nauczyc trzech naraz i najlepiej mi to nie wychodzilo.

[CUORE BIANCO-NERO]

a Ja was bardzo chętnie brzydkich słów po włosku nauczę